Beste ouder, beste onderwijspartner
De voorbije maanden werd duidelijk dat de capaciteitsdruk op onze regio en de stad Halle dit jaar sterk is toegenomen. Dit is een evolutie die al een aantal jaren aan de gang is. Met het oog hierop werden al initiatieven genomen om extra plaatsen te creëren. Verschillende grote bouwprojecten staan hiervoor op stapel en zullen in de loop van de komende twee schooljaren zichtbaar worden. De voorbije jaren slaagden we er telkens in om alle kinderen een plaats te geven. Dit schooljaar merken we echter dat de evolutie een versnelling kent, waardoor we heel wat mensen in verschillende scholen moeten teleurstellen.
Onze ligging maakt het moeilijk om exacte becijferingen te maken van de te verwachten inschrijvingen. We kijken jaarlijks naar de cijfers uit het basisonderwijs in onze regio, maar de cijfers uit de ons omliggende regio’s maken die voorspellingen telkens onbetrouwbaar. Vooral de capaciteitsdruk in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, maar ook de instroom vanuit het Waalse gewest zijn voor ons vooraf niet in te schatten. We merken jaarlijks dat heel wat ouders zich aanmelden in twee regio’s. Vaak nemen ouders daarbij een plaats in, maar wanneer een school in de andere regio hen een plaats toekent, annuleren ze hun inschrijving waardoor onze wachtlijst slinkt. Omdat nagenoeg alle regio’s in de rand rond Brussel sinds dit schooljaar met hetzelfde aanmeldsysteem werken, hoopten we dit effect enigszins te beperken, maar de grote druk vanuit Brussel maakt dat we ook dit schooljaar pas enkele weken na het vervallen van de tickets kunnen zien hoe de cijfers stabiliseren. We beseffen dat dit voor ouders en leerlingen een bijzonder stresserende periode is. Pas wanneer er een Vlaanderenbreed platform komt, zal dit effect verdwijnen.
Het secundair onderwijs werd grondig hervormd. De voorbije jaren werd in alle secundaire scholen werk gemaakt van de vernieuwde eerste graad, met als voornaamste doel de studiekeuze twee jaar uit te stellen en elke leerling twee jaar de kans te geven om via differentiatiepakketten (eerste jaar) en basisopties (tweede jaar) de eigen talenten en interesses te leren kennen. De idee achter deze hervorming is duidelijk. Elke leerling start in 1A of 1B, pas na twee jaar wordt er verder georiënteerd naar bepaalde domeinen en studierichtingen in de bovenbouw. Dit is ook de reden waarom leerlingen bij het inschrijven enkel kunnen kiezen tussen 1A of 1B. De keuze voor de basisopties die leerlingen later maken, mogen niet bepalen welke studierichting de leerling nadien maakt in het derde jaar.
De keuze voor klassieke talen vormt hierop een uitzondering, maar werd door de wetgever niet als een aparte studierichting ingeschreven. Daarom kunnen en mogen wij bij het aanmelden geen onderscheid maken tussen leerlingen die kiezen voor 1A met en 1A zonder klassieke talen. Voor kinderen die kiezen voor Klassieke talen, zijn de keuzeopties beperkt. Toch kunnen ze, omwille van het systeem, niet apart of bovenaan de wachtlijst geplaatst worden. Dat zij niet zomaar willen inschrijven voor een andere school met 1A is evident, doch volgens de logica van het systeem is er geen reden waarom ze niet naar die andere school zouden kunnen. Dat is uiteraard problematisch. Als school mogen wij deze mensen ook niet voornemen op onze wachtlijst.
Bovendien weten heel veel kinderen op 12-jarige leeftijd nog niet welke studiekeuze ze in de toekomst zullen maken. Dat is normaal en de vernieuwde eerste graad werd net om die reden ingevoerd. In de praktijk kijken ouders en leerlingen ook naar de bovenbouw van de school waar ze willen inschrijven. Kinderen die nog niet goed weten welke richting ze uit willen (domein of finaliteit) kiezen daarbij vaker voor een school die in de bovenbouw zowel de klassieke ASO, TSO als BSO aanbiedt. De idee leeft immers dat een keuze voor een school die enkel TSO of BSO heeft in de bovenbouw de kansen na de eerste graad al meteen beperkt.
Dit alles maakt dat we op dit moment staan waar we nu staan en te veel mensen moeten teleurstellen dan we als scholen in Halle kunnen aanvaarden. Er zijn de voorbije weken en maanden erg veel gesprekken geweest tussen de verschillende onderwijspartners en samen willen we een duurzame uitweg uit deze situatie.
Capaciteit eenzijdig optrekken in 1 van de scholen is niet mogelijk. Enerzijds omdat de leefbaarheid op de school en de pedagogische kwaliteit hierdoor onder druk komen te staan, anderzijds omdat dit slechts een oplossing biedt op de erg korte termijn. Nu een extra klas inschrijven, maakt dat de komende 6 jaar een klas minder ingeschreven zal kunnen worden in de eerste jaren die volgen. Het aantal uren en plaatsen is immers beperkt. Bovendien moeten sommige scholen al meer dan 4 klassen bijmaken om de wachtlijst helemaal weg te werken.
Netto zijn er op dit moment trouwens nog voldoende plaatsen beschikbaar. Daarom engageren wij ons om die plaatsen optimaal te benutten en werk te maken van een gezamenlijke eerste graad per onderwijsnet. Wij beloven dat elk kind dat zich inschrijft in 1 van onze scholen in Halle een ruime algemene vorming zal krijgen waarbij hij of zij voldoende in contact zal komen met de domeinen en de finaliteiten van ALLE scholen. Na deze verkennende en oriënterende eerste graad, zal die leerling een definitieve keuze kunnen maken voor een school die past bij zijn of haar interesses.
We zullen dit kunnen waarmaken omdat er grote capaciteitsprojecten op stapel staan die bijkomende ruimte zullen creëren. We merken ook dat er na de eerste graad steeds verschuivingen zijn tussen al onze scholen, waardoor we telkens opnieuw tot een gelijkmatigere spreiding van de leerlingen komen. Specifiek voor de richting klassieke talen, zullen leerlingen ook in het Don Bosco TI en GO! Technisch Atheneum kunnen kiezen voor klassieke talen.
Respectievelijk zullen de leerkrachten klassieke talen van Heilig-Hart & College en GO! Middenschool Halle en instaan voor deze vorming. Beide scholen willen ook voor alle andere leerlingen in de eerste graad de opties zoveel mogelijk open houden. Via projecten, overleg en uitwisseling zullen alle leerlingen van de eerste graad in onze scholen kennis maken met het volledige studieaanbod, met de leerkrachten en met de gebouwen van die andere scholen.
Anderzijds is er binnen Halle ook het SMI te Lembeek. Gezien de ligging van de school is deze niet actief betrokken bij het uitwisselingsproject. Als kleinere scholen dragen zij op hun manier een steentje bij in de aanpak van de capaciteitsproblematiek. Zij nemen het engagement op om te werken met kleine klasgroepen (maximaal 16 leerlingen) en zorgen ervoor dat de kleinschaligheid van de school, gecombineerd met een warme aanpak op klasniveau een meerwaarde is. Zo is dit aanbod met een gedifferentieerde uitdaging binnen de eerste graad een aanvulling die keuzemogelijkheid inhoudt voor wie in 1A nog op zoek is naar een school (zonder aanbod klassieke talen).
Op de langere termijn willen we deze werking aanhouden omdat we ervan overtuigd zijn dat sommige leerlingen twee jaar de tijd moet krijgen om echt te ontdekken waar de interesses of talenten liggen. In die zoektocht moeten wij als scholen alles in het werk zetten om hen met een open vizier en objectief kennis te laten maken en voor te bereiden op een zo ruim mogelijke toekomst. Intussen blijven we ook op verschillende sporen actief om enerzijds capaciteit bij te maken en in overleg te gaan met alle partners om het onderwijs in onze regio kwaliteitsvol te houden.
Vriendelijke groeten
De directies van de secundaire scholen in Halle
